☀️ Zonne-energie

Benut de kracht van de zon met fotovoltaïsche zonnepanelen

Wat is zonne-energie?

Zonne-energie is de meest populaire vorm van hernieuwbare energie voor particulieren en bedrijven in België. Met fotovoltaïsche (PV) zonnepanelen zet u zonlicht rechtstreeks om in elektriciteit. Deze panelen bestaan uit zonnecel len die het foto-elektrisch effect benutten: fotonen van zonlicht slaan elektronen los in het halfgeleidermateriaal (meestal silicium), waardoor een elektrische stroom ontstaat.

Hoe werkt het?

Een typisch zonnepanelensysteem bestaat uit meerdere componenten:

  • Zonnepanelen: De panelen op uw dak vangen zonlicht op en produceren gelijkstroom (DC)
  • Omvormer: Zet de gelijkstroom om naar wisselstroom (AC) die u in huis kunt gebruiken
  • Elektriciteitsmeter: Meet hoeveel elektriciteit u produceert en verbruikt
  • Eventueel een thuisbatterij: Slaat overtollige energie op voor gebruik 's avonds of 's nachts

De opgewekte elektriciteit gebruikt u direct in uw woning. Wanneer u meer produceert dan u verbruikt, wordt het overschot terug op het elektriciteitsnet geplaatst. In België hangt de vergoeding hiervoor af van uw regio en het jaar van installatie.

Toepassingen

Residentieel

De meeste Belgische gezinnen kiezen voor een systeem van 8 tot 20 zonnepanelen (3-7 kWp), afhankelijk van hun dak oppervlakte en energieverbruik. Een gemiddeld Belgisch gezin met een jaarverbruik van 3.500 kWh heeft ongeveer 10-12 panelen nodig.

Commercieel

Bedrijven kunnen profiteren van grotere daken en vaak hoger dagtijds energieverbruik, wat de business case aantrekkelijker maakt. Installaties variëren van 20 kWp voor kleine bedrijven tot honderden kWp voor grote industriële gebouwen.

Utility-scale zonneparken

Grote grondgebonden installaties van meerdere MWp die elektriciteit leveren aan het net. In België neemt het aantal zonneparken toe, vooral in Vlaanderen.

✓ Voordelen

  • Hernieuwbaar en onuitputtelijk: De zon blijft miljarden jaren schijnen
  • Lage onderhoudskosten: Zonnepanelen vereisen minimaal onderhoud, meestal alleen schoonmaken
  • Schaalbaar: Van kleine balkoninstallaties tot grote zonneparken
  • Dalende kosten: Zonnepanelen zijn de afgelopen 10 jaar meer dan 80% goedkoper geworden
  • Geen CO2-uitstoot tijdens gebruik: Volledig schoon tijdens de 25+ jaar levensduur
  • Geluidslo os: Geen bewegende delen, dus geen geluidshinder
  • Verhoogt woningwaarde: Huizen met zonnepanelen zijn meer waard
  • Energieonafhankelijkheid: Minder afhankelijk van energieleveranciers en stijgende prijzen

✗ Nadelen

  • Afhankelijk van weersomstandigheden: Minder productie bij bewolking en 's nachts geen productie
  • Seizoensvariatie: In winter tot 5x minder productie dan in zomer
  • Initiële investering: Aanschafkosten tussen €5.000 en €15.000 voor een gemiddeld systeem
  • Ruimte nodig: Vereist 15-20 m² dakoppervlak per kWp
  • Dak moet geschikt zijn: Oriëntatie, hellingshoek en staat van het dak zijn belangrijk
  • Energieopslag duur: Thuisbatterijen zijn nog relatief kostbaar
  • Productie-impact: Fabricage van panelen vergt energie en grondstoffen
  • Recycling: Nog beperkte recycling-infrastructuur, hoewel dit verbetert

Kosten en besparing

De totale investering voor een zonnepanelen installatie in België hangt af van verschillende factoren:

  • Systeemgrootte: €1.200 - €1.600 per kWp (inclusief installatie)
  • Type panelen: Monocrystallijne panelen zijn efficiënter maar duurder
  • Omvormer: Snaaromvormer (€1.000-€2.000) of micro-omvormers (duurder maar betrouwbaarder)
  • Thuisbatterij (optioneel): €4.000 - €8.000 extra

Voorbeeld: Een 5 kWp systeem (circa 12-14 panelen) kost ongeveer €6.000-€8.000 volledig geïnstalleerd.

Terugverdientijd: Typisch 7-10 jaar zonder batterij, afhankelijk van uw energieverbruik, subsidies en regio. Met de huidige energieprijzen kan dit sneller zijn.

Leveranciers in België

Er zijn tal van betrouwbare installateurs actief in België:

Nationale leveranciers

Tip: Vraag altijd minstens 3 offertes aan en vergelijk niet alleen op prijs maar ook op service, garanties en referenties.

Alle leveranciers bekijken

Subsidies en premies

Vlaanderen

  • Mijn VerbouwPremie: Tot €1.500 premie voor zonnepanelen (inkomensafhankelijk)
  • BTW-verlaging: 6% BTW op installatie (in plaats van 21%) bij renovatie van >10 jaar oude woning
  • Groenestroomcertificaten: Afhankelijk van installatiedatum (grotendeels afgebouwd)
  • Digitale meter: Verplicht bij nieuwe installaties, met uitfasering terugdraaiende teller

Wallonië

  • Primes Habitation: Premie voor zonnepanelen (inkomensafhankelijk)
  • Certificats verts: Voor systemen geïnstalleerd vóór 2024
  • Tarief prosumer: Vergoeding voor teruglevering aan het net

Brussel

  • Renolution premie: Tot €5.000 voor zonnepanelen
  • Certificaten voor groene stroom: Vergoeding per geproduceerde MWh

Federaal

  • Belastingvermindering: Tot 30% van het investeringsbedrag (max. €3.870 per jaar) voor energiebesparende investeringen

💡 Let op

Subsidies en premies veranderen regelmatig. Controleer altijd de actuele informatie via de officiële overheidswebsites voordat u een investering doet:

Alle subsidies bekijken

Tips voor installatie

  1. Optimale oriëntatie: Zuid-oriëntatie is ideaal, maar ook oost-west kan rendabel zijn
  2. Hellingshoek: 35° is optimaal voor België, maar tussen 20-50° werkt goed
  3. Vermijd schaduw: Zelfs gedeeltelijke beschaduwing kan de opbrengst sterk verminderen
  4. Dakstaat: Laat uw dak keuren - het moet nog minstens 25 jaar meegaan
  5. Verwarmingspatroon: Installeer bij voorkeur buiten het stookseizoen
  6. Energieverbruik: Probeer zoveel mogelijk overdag te verbruiken (wasmachine, vaatwasser)
  7. Monitoring: Gebruik een app om uw productie en verbruik te volgen
  8. Onderhoud: Reinig panelen jaarlijks voor optimale prestaties

Veelgestelde vragen

Hoeveel panelen heb ik nodig?

Een gemiddeld huishouden met een verbruik van 3.500 kWh per jaar heeft 10-12 panelen nodig (circa 4 kWp). Bereken uw behoefte: jaarverbruik in kWh ÷ 350 = aantal kWp.

Werken zonnepanelen ook bij bewolkt weer?

Ja, zonnepanelen produceren ook elektriciteit bij bewolkt weer, maar wel minder (ongeveer 10-25% van de capaciteit). Ze hebben wel licht nodig, dus 's nachts produceren ze niets.

Hoe lang gaan zonnepanelen mee?

De meeste fabrikanten geven 25 jaar garantie op 80% van de originele productie. In de praktijk blijven panelen vaak 30-40 jaar werken, zij het met afnemende efficiëntie.

Is een batterij noodzakelijk?

Nee, een batterij is optioneel. Het verhoogt uw zelfconsumptie van ongeveer 30% naar 60-80%, maar is nog relatief duur. Voor de meeste gezinnen loont een batterij nog niet, tenzij u volledig off-grid wilt gaan.

Wat met de terugdraaiende teller?

In Vlaanderen wordt de terugdraaiende teller uitge fasd. Nieuwe installaties krijgen een digitale meter. U krijgt wel een vergoeding voor teruggeleverde elektriciteit, maar deze is lager dan de prijs die u betaalt voor verbruik.